Rynek nieruchomości kojarzy się z postępującymi przemianami związanymi z systemem prawno-gospodarczym. Ceny za metr kwadratowy lokali zmieniają się w czasie, a społecznie znanym zjawiskiem stało się kupowanie drożejących mieszkań. Dzieje się tak ze względu na lęk, że w przyszłości trzeba będzie zapłacić za nie jeszcze więcej. Jak zachowywały się ceny nieruchomości w ciągu ostatnich 5,10 i 15 lat? Jakie czynniki wpływają na wartość pomieszczeń wystawionych na sprzedaż?
Na cenę nieruchomości składają się różne czynniki. W domyśle zdajemy sobie sprawę, że nowoczesne posiadłości cechujące się dużym metrażem i dogodną lokalizacją mają wartość przewyższającą kawalerki w małych miejscowościach. Rzadziej myśli się o wahaniach gospodarczych, sytuacji prawnej danego lokalu lub o zaistniałych w świecie wypadkach losowych. Nagłych wybuch pandemii lub wojny, trudne do opanowania warunki pogodowe – susze, powodzie, tornada – w znaczącym stopniu utrudniają i spowalniają działalność deweloperską. W ostatnich latach mogliśmy zaobserwować zmiany klimatyczne, które pośrednio wymuszają na budujących posesje wzmacnianie konstrukcji budowlanych. Przykładem jest konieczność stosowania udogodnień zabezpieczających przed nagłym zerwaniem dachów w związku z gwałtownym wiatrem. Tego typu rozwiązania generują koszty przekładające się na cenę rynkową nieruchomości, ale są konieczne dla bezpiecznego użytkowania przestrzeni. Zachodzące od lat przemiany wpływają zatem na systematyczny wzrost cen lokali oraz trudności w zaspokojeniu utrzymującego się na wysokim poziomie popytu.
Ze względu na czas, w jakim powstało miejsce wystawione na sprzedaż, uznaje się za droższe zabudowania wzniesione po roku 1989. Przyczynę tego upatruje się w wyspecjalizowanym technologicznie sprzęcie używanym w budownictwie, a także lepszych warunkach sanitarnych oraz płacowych zatrudnianych pracowników fizycznych. W 2008 roku w dużych Polskich miastach tego typu zabudowania zajmowały ok. 40% wszystkich nieruchomych użytków mieszkaniowych. W latach 2011-2019 liczba nowopowstałych mieszkań oddanych do użytku wzrosła ze 131 do ok. 210 tysięcy. Wraz z ekspansją przestrzenną i pojawianiem się nowych nieruchomości, zaczęły również rosnąć ceny sprzedawanych mieszkań, zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Między 2011 a 2012 roku nastąpiła tendencja odwrotna, kiedy za jeden m2 płaciliśmy mniej niż w ubiegłych latach. Była to jednak tylko chwilowa passa. Od 2013 do 2021 r. wartość podawanych do sprzedaży lokali wyceniano na coraz wyższe kwoty.
Według danych Eurostatu w ciągu piętnastu 15 lat ceny nieruchomości wzrosły o ponad 140 procent. Na tę sytuację w ostatnim czasie wpłynęła pandemia koronawirusa, a także rosnąca inflacja. Analizując wnikliwie zarówno zachowania konsumenckie, jak i obrót nieruchomości na rynku, dochodzimy do wniosku, że sytuacja jest w rzeczywistości bardziej skomplikowana niż się to może wydawać na pierwszy rzut oka. Oprócz drożejących artykułów w sklepach mamy również do czynienia z podnoszeniem dochodu netto pracujących Polaków. Osoby oszczędzające pieniądze są w stanie wygospodarować na swoim koncie pieniądze, stanowiące bazę pod kredyt hipoteczny zaciągany po to, by nabyć pożądany lokal. Rodziny z dziećmi dodatkowo są wspomagane dzięki programom socjalnym, przez co częściej decydują się na zakup nieruchomości. Wspomniany wcześniej lęk stanowi jeden, chociaż nie jedyny psychologiczny powód usprawiedliwiający wydawanie niebotycznych kwot na upragnioną kwaterę. Pod uwagę wziąć należy także potrzebę samorealizacji i chęć dorównania ekranowym idolom pod względem standardów życia. Młodzi ludzie coraz rzadziej chcą mieszkać ze swoimi rodzicami. Tworzenie się silnie zindywidualizowanego społeczeństwa sprzyja podejmowaniu ryzyka finansowego, co przekłada się na popularność kredytów liczonych na setki tysięcy złotych, które mają pomóc w zrealizowaniu marzeń o komforcie, wolności oraz poczuciu bezpieczeństwa.
Ceny nieruchomości w ciągu ostatnich 15 lat wzrosły zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Sytuacja panująca w kraju i na świecie nie zapowiada, że w przyszłości trend ten ulegnie zmianie, dlatego wiele osób decyduje się na zakup lokalu. Wartość mieszkania można oszacować przy pomocy określonych sum pieniędzy, podczas gdy potrzeba wygody i niezależności w każdym z nas pozostaje bezcenna.
Dominika Zakrzewska
